|
In de woordenslang noemde ik een aantal weken geleden het woord litho. Een woord wat in vroegere tijden veelvuldig gebruikt voor circusaffiches. Hier reageerde Didier als volgt op, citeren lukt niet overigens maar dat is een ander verhaal:
Dat geldt volgens mij ook voor het woord litho.
Een litho is een ander woord voor een steendruk, en in wat voor woordenboek of encyclopedie dan ook is maar de geringste verwijzing naar HET CIRCUS te vinden!
Ik ben na mijn verhuizing en het uitpakken van mijn dozen met circusboeken en dergelijke, het boekje Het beste van Best tegengekomen. Het boekje is geschreven door Dick H. Vrieling en is een uitgave van Bijzondere Collecties. Bovendien wilde ik eens uitzoeken waar die naam Litho's dan vandaan kwam.
Het boekje gaat over de unieke circuscollectie van Jaap Best. Jaap Best was een circusvriend uit Alkmaar die zijn droom achterna gegaan is en o.a. bij de Circussen Strassburger en Williams gewerkt heeft als administrateur. Jaap was daarnaast een tijdlang redactie van De Piste, uitgave van de Club van Circusvrienden Nederland, schreef in 1971 het boekje 70 jaar Circus in Nederland, maar was bovenal een verwoed verzamelaar.
In het Hamburgse Saint Pauli begon AdolpH Friedlander in 1872 een drukkerij. Deze drukkerij groeide in de loop der jaren uit tot de grootste lithografische drukkerij voor circussen, kermisattracties, variete's en individuele artiesten. De opmerking van Didier over steendruk is volledig terecht. Maar pas vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw ging men over op het drukken vanaf zinkplaten. Maar voor die tijd ging het dus inderdaad over litho's.
Het unieke van de affiches van Friedlander is dat er 9000 affiches van de in totaal 9045 gedrukte affiches genummerd zijn.
Daarbij waren het veelal affiches die uit meerdere vellen bestonden. Sprake van een plakverbod was er toen zeker niet. Friedlander raakte zo enthousiast over het circus dat beide zonen zelf circussen hebben georganiseerd, o.a. in onder de naam Circus Maxo is er nog in het Circustheater in Scheveningen opgetreden. Echter de Joodse familie Friedlander moest in de Nazi tijd haar activiteiten stopzetten.
De collectie van Jaap Best is na zijn overlijden in 2002 eerst naar het Teylers Museum gegaan en in 2016 overgedragen aan Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Andere grote circusverzamelingen worden hier ook beheerd.
Op de site circusmuseum.nl zijn er diverse affiches uit vroegere tijden te zien. Affiches die ook een beeld geven van de wijze waarop het circus zich in de loop der jaren ontwikkeld heeft.
|
Registreer
Aanmelden
V&A
Zoek
